Dịch tễ ung thư dạ dày
Theo Globocan 2020, ung thư dạ dày là bệnh ung thư thường gặp thứ 5 và là nguyên nhân thứ 3 gây tử vong liên quan đến ung thư trên thế giới. Tỷ lệ mắc ung thư dạ dày cao nhất xảy ra ở Đông Bắc Á, đặc biệt cao ở Nhật Bản và Hàn Quốc.
Tại Việt Nam, ung thư dạ dày là bệnh ung thư thường gặp thứ 4 và là nguyên nhân thứ 3 gây tử vong (tỷ lệ tử vong 12,6/100.000), thường gặp ở nam giới tuổi trên 40, liên quan đến thói quen ăn uống, bệnh lý dạ dày.
Tầm quan trọng của Tầm Soát Ung Thư Dạ Dày
Theo Viện Ung thư quốc gia Hoa Kỳ năm 2023, tỷ lệ sống sót trên 50 năm khi bệnh đã di căn chỉ là 7%. Tuy nhiên, ung thư dạ dày giai đoạn sớm có tiên lượng tốt hơn nhiều, tỷ lệ sống sót trên 5 năm là 75%. Tại Việt Nam hiện nay tỉ lệ phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn còn cao, khiến cho việc điều trị gặp nhiều khó khăn, hiệu quả kém, kinh phí điều trị lớn.
Chương trình tầm soát ung thư dạ dày tại 184 quốc gia được tổng hợp năm 2023 ghi nhận sự giảm tỷ lệ tử vong rõ rệt lên đến 7,9/100.000 dân.
Vì vậy tầm soát, phát hiện Ung thư sớm mang lại nhiều lợi ích rõ rệt cho người bệnh và xã hội.
Đối tượng và Thời gian Tầm soát
Theo chương trình sàng lọc quốc gia của Nhật Bản, độ tuổi khuyến nghị theo sàng lọc ung thư >50 tuổi. Tương tự, hướng dẫn của Hiệp hội tiêu hóa Anh đề nghị xem xét sàng lọc nội soi ở những người trên 50 tuổi có nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh. Hiệp hội tiêu hóa Anh khuyến cáo rằng nên thực hiện theo dõi nội soi 3 năm/lần đối với những người bị viêm teo dạ dày mãn tính nghiêm trọng hoặc dị sản đường ruột. Chương trình quốc gia ở Nhật Bản khuyến nghị sàng lọc ung thư dạ dày sau mỗi 2 – 3 năm.
Các yếu tố nguy cơ gây ung thư dạ dày bao gồm nhiễm H. pylori và kèm theo teo niêm mạc dạ dày, hút thuốc lá và các bệnh di truyền, chẳng hạn như hội chứng Lynch và bệnh u tuyến gia đình. Ngoài ra, thói quen ăn uống mặn, đồ nướng, chiên, những thực phẩm được chế biến như hun khói, thức ăn ngâm tẩm, muối, món ăn chứa lượng muối cao.
Cần đặc biệt lưu ý khi có các dấu hiệu sau: sút cân trong thời gian ngắn, mất cảm giác thèm ăn. Đầy tức bụng, đau giống với tình trạng loét dạ dày, liên quan tới bữa ăn, ợ chua, ợ nóng, đầy bụng sau khi ăn, đi ngoài phân đen hoặc trong phân thường xuyên có máu.
Khi thực hiện tầm soát ung thư, khuyến cáo nên kết hợp nhiều phương pháp với nhau để đạt được kết quả tốt và chính xác.